دیلوج ولو
دیلوج ولو -deluge valve
دیلوج ولو (Deluge valve) که به آن شیر سیلابی هم می گویند، یک شیر آتش نشانی است که در سیستم اطفا حریق اسپری نازل، برای قطع و وصل جریان آب استفاده می شود. این شیر آتش نشانی عملکرد بسیار سریع داشته تا در کمترین زمان ممکن، آب به سمت نازل های خروجی هدایت شود. شیر دیلوج معمولا به وسیله یک فرمان الکتریکی باز می شود. ولی می توانید با کمک فشار هوا یا آب نیز آن را فعال نمایید
دیلوج ولو که به آن شیر سیلابی هم می گویند، یک مدل شیر آتشنشانی است که برای قطع و وصل جریان آب در سیستم اطفا حریق اسپری نازل استفاده می شود. دیلاج ولو در زمان بسیار کوتاهی، جریان آب را به سمت نازل ها هدایت می کند. در شیر دیلوج، فشار آب بالادستی باعث بسته نگه داشته شدن شیر می شود و نیروی اضافی برای باز یا بسته نگهداشتن شیر نیاز نیست و جریان آب شبکه آتش نشانی این کار را انجام می دهد. به همین دلیل لازم است تا در هنگام طراحی سیستم اطفا حریق فشار آب مد نظر برای بسته نگه داشتن شیر دیلوج لحاظ گردد.
دیلوج ولو به دو صورت عمودی یا افقی قابل نصب می باشد. هم چنین برای باز و بسته شدن شیر نیاز به یک تریم می باشد. این تریم جریان آب بالا دستی را بر روی چمبرهای شیر نگه می دارد تا جریان آب از شیر عبور نکند. در نتیجه برای باز کردن شیر کافی است تا فشار آب موجود بر روی چمبر دیلوج را تخلیه کنیم تا شیر به طور کامل باز شود. برای فرمان دادن به دیلوج ولو می شود از جریان برق، فشار هوا و آب استفاده کرد. هم چنین برای باز کردن دیلوج ولو می توان از شیر دستی نصب شده بر روی تریم نیز استفاده کرد.
عملکرد دیلوج ولو
همانطور که اشاره کردیم، این شیر برای بسته شدن نیاز به آب با فشار مناسب در بالادست دارد. برای باز کردن دیلاژ ولو، می توان با تخلیه آب روی چمبر بالایی، شیر دیلوج را باز کرد. همانطور که در شکل زیر مشاهده می کنید، جریان آب وروری به شیر از طریق تریم به قسمت چمبر شیر وارد می شود، سپس با افزایش فشار آب ورودی و با کمک فنر، چمبرهای بالا و پایین شیر از حالت فشرده در می آیند تا راه خروج آب را بسته نگه دارند.
برای باز کردن دیلاژ ولو کافی است تا فشار را از روی چمبرها کاهش دهیم تا شیر به طور کامل باز شود. کاهش فشار آب روی چمبر از طریق تخلیه آب موجود در آنها انجام می شود. برای تخلیه آب می توان از شیر دستی بالای جمبر استفاده کرد. هم چنین در حالت اتوماتیک با ارسال سیگنال الکتریکی به شیر برقی، جریان آب از چمبر خارج خواهد شد. برای ارسال فرمان به شیر برقی می توان از محرک نیوماتیک یا هیدرولیکی نیز استفاده کرد
اجزای دیلوج ولو
شیر دیلوج یک شیر ساده است که مشابه شیرالات مختلف صنعتی دارای قسمت های مختلفی است. اصلی ترین قسمت شیر دیلوج بدنه شیر است که به شکل های مختلف و بر اساس استاندارد سازندگان تولید می شود. قسمت بعدی و مهم شیر های دیلوج، تریم دیلوج است که وظیفه باز و بسته کردن شیر را بر عهده دارد. تریم خود از یک سری لوله و اتصالات تشکیل شده است که بر روی آن تجهیزاتی مانند شیر برقی، صافی، شیر توپی، اریفیس و … نصب می شوند. هر یک از این اجرا وظیفه ای جداگانه در مورد شیر را بر عهده دارند.
دیلوج ولو معمولا در کنار سایر اجزا بر روی یک شاسی مونتاژ می گردد، تا در هنگام استفاده به راحتی قابل نصب در هر فضایی داشته باشد. معمولا قبل و بعد از شیر دیلوج از یک شیر ایزوله استفاده می کنند تا در هنگام تعمیر و نگهداری بتوانید شیر را به راحتی باز کنید. هم چنین دو عدد گیج فشار وظیفه دارند فشار ورودی و خروجی از شیر را نشان دهند تا عملکرد شیر قابل بررسی باشد. گیج فشار قابلیت کنترل عملکرد در محل را برای اپراتور فراهم می کند. به همین دلیل برای چک کردن عملکرد شیر در اتاق کنترل، از یک سوییچ فشار در مسیر خروجی شیر استفاده می شود تا در هنگام باز شدن شیر و ایجاد فشار در خط، عملکرد را به ناظر حاضر در اتاق کنترل اطلاع رسانی کند.
در ادامه جزئیات بیشتری درباره اجزای اصلی شیر دیلوج آورده شده است:
بدنه شیر دیلوج (Valve Body)
بدنه شیر دیلوج باید در برابر فشار بالا و خوردگی مقاوم باشد، به همین دلیل اغلب از جنس برنج، چدن داکتیل، یا فولاد ضدزنگ ساخته می‌شود. این بدنه در حالت عادی (زمان بسته بودن شیر) باید در برابر فشار آب مقاومت کند. همچنین با توجه به اینکه این شیر در مدت زمان کوتاهی باز می شود، بدنه شیر باید بتواند در برابر تنش های دینامیکی نیز تحمل کافی را داشته باشد.
هم چنین بسته به کاربرد و حجم مورد نیاز برای جریان آب، اندازه و طراحی بدنه شیر ممکن است متفاوت باشد. هرچه دبی آب مورد نیاز برای اطفا حریق بیشتر باشد، ابعاد شیر نیز بزرگتر می باشد و نیاز به دیلوج ولو با سایز های بالاتر است. عموما شیر های دیلوج از سایز 2 اینچ تا 12 اینچ ساخته می شوند.
بدنه شیر دیلوج طوری طراحی می شود که در دماهای بالا و شرایط سخت محیطی عملکرد مطمئنی داشته باشد و مقاوت مناسب را در برابر آتش داشته باشد.
دیافراگم یا پیستون (Diaphragm or Piston)
این قطعه درون شیر به عنوان یک مانع عمل می‌کند و مسیر آب را تا زمانی که شیر به طور فعال باز نشده، مسدود می‌کند. در واقع دیافراگم شیر دیلوج وظیفه بازکردن یا بستن مسیر آب را بر عهده دارد.
دیافراگم معمولاً از جنس لاستیک مقاوم در برابر فشار ساخته شده و پیستون می‌تواند از جنس فلزی یا ترکیبی از فلز و مواد مقاوم باشد. زمانی که سیگنال فعال‌سازی از سوی سیستم کنترل ارسال می‌شود، دیافراگم یا پیستون به عقب رانده می‌شود تا آب به‌سرعت در مسیر جریان پیدا کند.
عملگر (Actuator)
عملگرها می‌توانند مکانیکی، هیدرولیکی یا پنوماتیکی باشند و با توجه به نوع سیستم کنترل و فشار مورد نیاز انتخاب می‌شوند.در حالت عادی شیر بسته است. اما به محض دریافت سیگنال از حسگرها یا سیستم کنترل، عملگر دیافراگم یا پیستون را جابه‌جا می‌کند تا مسیر جریان باز شود.
عملگر نقش کلیدی در عملکرد سریع و مطمئن شیر دیلوج دارد و باید بدون تأخیر فعال شود. عملگرها مستقیما روی سیستم فرمان یا تریم شیر دیلوج وصل می شوند و با دریافت سیگنال برقی از سیستم کنترل و یا تغییرات فشار از مسیر هیدرولیکی یا پنوماتیک عمل می کنند. عملگرها با توجه به محیط مورد استفاده و کاربری مدل های بسیار متنوعی دارند.
سیستم فرمان (Control Trim)
سیستم فرمان شامل قطعاتی مانند لوله ها و اتصالات، سوپاپ‌های کنترل، تجهیزات کنترلی مکانیکی یا برقی است که برای کنترل دقیق جریان طراحی شده‌اند. این سیستم، سیگنال‌های کنترل را ارسال و دریافت می‌کند و در صورت بروز آتش، به شیر دیلوج دستور باز شدن می‌دهد. این سیستم باید به طور منظم تست و تنظیم شود تا در شرایط اضطراری بدون هیچ اختلالی کار کند.
سیستم فرمان شیر دیلوج که به عنوان تریم دیلوج نیز شناخته می شود مهم ترین رکن برای عملکرد صحیح است و ادوات بسیار زیادی روی آن قرار داد. لازم به ذکر است سازندگان مختلف معمولا تریم ها را بسته به طراحی شیر تغییر می دهند و به همین دلیل نیز تریم سازنده های مختلف متفاوت است.
آلارم یا سیستم هشدار (Alarm System)
در صورت فعال شدن شیر دیلوج، سیستم هشدار روشن می‌شود و اپراتورها را از وقوع حریق آگاه می‌کند. این سیستم هشدار به تیم‌های امدادی کمک می‌کند تا سریع‌تر از وضعیت مطلع شوند و واکنش نشان دهند. سیستم هشدار شیر دیلوج می تواند به صورت الکتریکی یا مکانیکی باشد.
شیر تخلیه (Drain Valve)
در صورتی که فشار آب در سیستم نیاز به تخلیه داشته باشد، این شیر به صورت دستی باز شده و فشار اضافی را تخلیه می‌کند. در واقع این شیر برای تخلیه آب در هنگام انجام تعمیر و نگهداری و یا تست شیر دیلوج مورد نیاز می باشد.
سیستم کنترل جریان (Flow Control System)
این سیستم در برخی از شیرهای دیلوج تعبیه می‌شود تا جریان خروجی آب یا ماده خاموش‌کننده را کنترل کند و در خروجی فشار را تنظیم نماید. جریان خروجی می‌تواند بسته به نوع حریق و میزان ماده خاموش‌کننده مورد نیاز تنظیم شود.
جنس بدنه و تجهیزات
این شیر مانند سایر تجهیزات آتش نشانی، با توجه به محل و شرایط استفاده از آن در جنس های مختلف استفاده می شود. از آنجایی که شیر دلوج، بیشتر با آب آتش نشانی که یک آب تمیز است استفاده می شود، به همین دلیل نیازی به استفاده از آلیاژهای پیچیده نیست. به همین دلیل جنس بدنه شیر معمولا از جنس چدن داکتیل است. هم چنین در موقعیت هایی که رطوبت بالاست و یا امکان استفاده از آب شور وجود دارد، بهتر است از جنس نیکل-آلومینیوم برنز استفاده شود.
معمولا تریم شیر هم از جنس استنلس استیل انتخاب می شود تا زسوبات باعث اختلال در عملکرد شیر نشوند و دوام شیر نیز افزایش یابد. لازم به ذکر است سایر ادوات مانند شیر برقی و شیر آلات تریم را می توان از جنس برنجی نیز انتخاب کرد.
ما در این مقاله سعی داشتیم تا اطلاعات کلی در خصوص دیلوج ولو را ارائه کنیم تا ضمن آشنایی با کلیات شیر، در هنگام خرید نیز اطلاعات کافی را داشته باشید. اگر می خواهید از یک سیستم اسپری نازل در فضای انبار یا اطراف مخازن استفاده کنید حتما به دیلاج ولو نیاز خواهید داشت. این شیر با قطع جریان آب و بسته نگهداشتن مسیر، باعث می شود تا آب در لوله کشی وجود نداشته باشد تا خطر یخ زدگی برطرف شود. به همین دلیل این سیستم یکی از سیستم های محبوب در مناطق سردسیر است. هم چنین این سیستم در مقابل سیستم های جدید مانند واتر میست هم همچنان محبوب می باشد.
دیلوج ولو
دیلوج ولو -deluge valve
دیلوج ولو (Deluge valve) که به آن شیر سیلابی هم می گویند، یک شیر آتش نشانی است که در سیستم اطفا حریق اسپری نازل، برای قطع و وصل جریان آب استفاده می شود. این شیر آتش نشانی عملکرد بسیار سریع داشته تا در کمترین زمان ممکن، آب به سمت نازل های خروجی هدایت شود. شیر دیلوج معمولا به وسیله یک فرمان الکتریکی باز می شود. ولی می توانید با کمک فشار هوا یا آب نیز آن را فعال نمایید
دیلوج ولو که به آن شیر سیلابی هم می گویند، یک مدل شیر آتشنشانی است که برای قطع و وصل جریان آب در سیستم اطفا حریق اسپری نازل استفاده می شود. دیلاج ولو در زمان بسیار کوتاهی، جریان آب را به سمت نازل ها هدایت می کند. در شیر دیلوج، فشار آب بالادستی باعث بسته نگه داشته شدن شیر می شود و نیروی اضافی برای باز یا بسته نگهداشتن شیر نیاز نیست و جریان آب شبکه آتش نشانی این کار را انجام می دهد. به همین دلیل لازم است تا در هنگام طراحی سیستم اطفا حریق فشار آب مد نظر برای بسته نگه داشتن شیر دیلوج لحاظ گردد.
دیلوج ولو به دو صورت عمودی یا افقی قابل نصب می باشد. هم چنین برای باز و بسته شدن شیر نیاز به یک تریم می باشد. این تریم جریان آب بالا دستی را بر روی چمبرهای شیر نگه می دارد تا جریان آب از شیر عبور نکند. در نتیجه برای باز کردن شیر کافی است تا فشار آب موجود بر روی چمبر دیلوج را تخلیه کنیم تا شیر به طور کامل باز شود. برای فرمان دادن به دیلوج ولو می شود از جریان برق، فشار هوا و آب استفاده کرد. هم چنین برای باز کردن دیلوج ولو می توان از شیر دستی نصب شده بر روی تریم نیز استفاده کرد.
عملکرد دیلوج ولو
همانطور که اشاره کردیم، این شیر برای بسته شدن نیاز به آب با فشار مناسب در بالادست دارد. برای باز کردن دیلاژ ولو، می توان با تخلیه آب روی چمبر بالایی، شیر دیلوج را باز کرد. همانطور که در شکل زیر مشاهده می کنید، جریان آب وروری به شیر از طریق تریم به قسمت چمبر شیر وارد می شود، سپس با افزایش فشار آب ورودی و با کمک فنر، چمبرهای بالا و پایین شیر از حالت فشرده در می آیند تا راه خروج آب را بسته نگه دارند.
برای باز کردن دیلاژ ولو کافی است تا فشار را از روی چمبرها کاهش دهیم تا شیر به طور کامل باز شود. کاهش فشار آب روی چمبر از طریق تخلیه آب موجود در آنها انجام می شود. برای تخلیه آب می توان از شیر دستی بالای جمبر استفاده کرد. هم چنین در حالت اتوماتیک با ارسال سیگنال الکتریکی به شیر برقی، جریان آب از چمبر خارج خواهد شد. برای ارسال فرمان به شیر برقی می توان از محرک نیوماتیک یا هیدرولیکی نیز استفاده کرد
اجزای دیلوج ولو
شیر دیلوج یک شیر ساده است که مشابه شیرالات مختلف صنعتی دارای قسمت های مختلفی است. اصلی ترین قسمت شیر دیلوج بدنه شیر است که به شکل های مختلف و بر اساس استاندارد سازندگان تولید می شود. قسمت بعدی و مهم شیر های دیلوج، تریم دیلوج است که وظیفه باز و بسته کردن شیر را بر عهده دارد. تریم خود از یک سری لوله و اتصالات تشکیل شده است که بر روی آن تجهیزاتی مانند شیر برقی، صافی، شیر توپی، اریفیس و … نصب می شوند. هر یک از این اجرا وظیفه ای جداگانه در مورد شیر را بر عهده دارند.
دیلوج ولو معمولا در کنار سایر اجزا بر روی یک شاسی مونتاژ می گردد، تا در هنگام استفاده به راحتی قابل نصب در هر فضایی داشته باشد. معمولا قبل و بعد از شیر دیلوج از یک شیر ایزوله استفاده می کنند تا در هنگام تعمیر و نگهداری بتوانید شیر را به راحتی باز کنید. هم چنین دو عدد گیج فشار وظیفه دارند فشار ورودی و خروجی از شیر را نشان دهند تا عملکرد شیر قابل بررسی باشد. گیج فشار قابلیت کنترل عملکرد در محل را برای اپراتور فراهم می کند. به همین دلیل برای چک کردن عملکرد شیر در اتاق کنترل، از یک سوییچ فشار در مسیر خروجی شیر استفاده می شود تا در هنگام باز شدن شیر و ایجاد فشار در خط، عملکرد را به ناظر حاضر در اتاق کنترل اطلاع رسانی کند.
در ادامه جزئیات بیشتری درباره اجزای اصلی شیر دیلوج آورده شده است:
بدنه شیر دیلوج (Valve Body)
بدنه شیر دیلوج باید در برابر فشار بالا و خوردگی مقاوم باشد، به همین دلیل اغلب از جنس برنج، چدن داکتیل، یا فولاد ضدزنگ ساخته می‌شود. این بدنه در حالت عادی (زمان بسته بودن شیر) باید در برابر فشار آب مقاومت کند. همچنین با توجه به اینکه این شیر در مدت زمان کوتاهی باز می شود، بدنه شیر باید بتواند در برابر تنش های دینامیکی نیز تحمل کافی را داشته باشد.
هم چنین بسته به کاربرد و حجم مورد نیاز برای جریان آب، اندازه و طراحی بدنه شیر ممکن است متفاوت باشد. هرچه دبی آب مورد نیاز برای اطفا حریق بیشتر باشد، ابعاد شیر نیز بزرگتر می باشد و نیاز به دیلوج ولو با سایز های بالاتر است. عموما شیر های دیلوج از سایز 2 اینچ تا 12 اینچ ساخته می شوند.
بدنه شیر دیلوج طوری طراحی می شود که در دماهای بالا و شرایط سخت محیطی عملکرد مطمئنی داشته باشد و مقاوت مناسب را در برابر آتش داشته باشد.
دیافراگم یا پیستون (Diaphragm or Piston)
این قطعه درون شیر به عنوان یک مانع عمل می‌کند و مسیر آب را تا زمانی که شیر به طور فعال باز نشده، مسدود می‌کند. در واقع دیافراگم شیر دیلوج وظیفه بازکردن یا بستن مسیر آب را بر عهده دارد.
دیافراگم معمولاً از جنس لاستیک مقاوم در برابر فشار ساخته شده و پیستون می‌تواند از جنس فلزی یا ترکیبی از فلز و مواد مقاوم باشد. زمانی که سیگنال فعال‌سازی از سوی سیستم کنترل ارسال می‌شود، دیافراگم یا پیستون به عقب رانده می‌شود تا آب به‌سرعت در مسیر جریان پیدا کند.
عملگر (Actuator)
عملگرها می‌توانند مکانیکی، هیدرولیکی یا پنوماتیکی باشند و با توجه به نوع سیستم کنترل و فشار مورد نیاز انتخاب می‌شوند.در حالت عادی شیر بسته است. اما به محض دریافت سیگنال از حسگرها یا سیستم کنترل، عملگر دیافراگم یا پیستون را جابه‌جا می‌کند تا مسیر جریان باز شود.
عملگر نقش کلیدی در عملکرد سریع و مطمئن شیر دیلوج دارد و باید بدون تأخیر فعال شود. عملگرها مستقیما روی سیستم فرمان یا تریم شیر دیلوج وصل می شوند و با دریافت سیگنال برقی از سیستم کنترل و یا تغییرات فشار از مسیر هیدرولیکی یا پنوماتیک عمل می کنند. عملگرها با توجه به محیط مورد استفاده و کاربری مدل های بسیار متنوعی دارند.
سیستم فرمان (Control Trim)
سیستم فرمان شامل قطعاتی مانند لوله ها و اتصالات، سوپاپ‌های کنترل، تجهیزات کنترلی مکانیکی یا برقی است که برای کنترل دقیق جریان طراحی شده‌اند. این سیستم، سیگنال‌های کنترل را ارسال و دریافت می‌کند و در صورت بروز آتش، به شیر دیلوج دستور باز شدن می‌دهد. این سیستم باید به طور منظم تست و تنظیم شود تا در شرایط اضطراری بدون هیچ اختلالی کار کند.
سیستم فرمان شیر دیلوج که به عنوان تریم دیلوج نیز شناخته می شود مهم ترین رکن برای عملکرد صحیح است و ادوات بسیار زیادی روی آن قرار داد. لازم به ذکر است سازندگان مختلف معمولا تریم ها را بسته به طراحی شیر تغییر می دهند و به همین دلیل نیز تریم سازنده های مختلف متفاوت است.
آلارم یا سیستم هشدار (Alarm System)
در صورت فعال شدن شیر دیلوج، سیستم هشدار روشن می‌شود و اپراتورها را از وقوع حریق آگاه می‌کند. این سیستم هشدار به تیم‌های امدادی کمک می‌کند تا سریع‌تر از وضعیت مطلع شوند و واکنش نشان دهند. سیستم هشدار شیر دیلوج می تواند به صورت الکتریکی یا مکانیکی باشد.
شیر تخلیه (Drain Valve)
در صورتی که فشار آب در سیستم نیاز به تخلیه داشته باشد، این شیر به صورت دستی باز شده و فشار اضافی را تخلیه می‌کند. در واقع این شیر برای تخلیه آب در هنگام انجام تعمیر و نگهداری و یا تست شیر دیلوج مورد نیاز می باشد.
سیستم کنترل جریان (Flow Control System)
این سیستم در برخی از شیرهای دیلوج تعبیه می‌شود تا جریان خروجی آب یا ماده خاموش‌کننده را کنترل کند و در خروجی فشار را تنظیم نماید. جریان خروجی می‌تواند بسته به نوع حریق و میزان ماده خاموش‌کننده مورد نیاز تنظیم شود.
جنس بدنه و تجهیزات
این شیر مانند سایر تجهیزات آتش نشانی، با توجه به محل و شرایط استفاده از آن در جنس های مختلف استفاده می شود. از آنجایی که شیر دلوج، بیشتر با آب آتش نشانی که یک آب تمیز است استفاده می شود، به همین دلیل نیازی به استفاده از آلیاژهای پیچیده نیست. به همین دلیل جنس بدنه شیر معمولا از جنس چدن داکتیل است. هم چنین در موقعیت هایی که رطوبت بالاست و یا امکان استفاده از آب شور وجود دارد، بهتر است از جنس نیکل-آلومینیوم برنز استفاده شود.
معمولا تریم شیر هم از جنس استنلس استیل انتخاب می شود تا زسوبات باعث اختلال در عملکرد شیر نشوند و دوام شیر نیز افزایش یابد. لازم به ذکر است سایر ادوات مانند شیر برقی و شیر آلات تریم را می توان از جنس برنجی نیز انتخاب کرد.
ما در این مقاله سعی داشتیم تا اطلاعات کلی در خصوص دیلوج ولو را ارائه کنیم تا ضمن آشنایی با کلیات شیر، در هنگام خرید نیز اطلاعات کافی را داشته باشید. اگر می خواهید از یک سیستم اسپری نازل در فضای انبار یا اطراف مخازن استفاده کنید حتما به دیلاج ولو نیاز خواهید داشت. این شیر با قطع جریان آب و بسته نگهداشتن مسیر، باعث می شود تا آب در لوله کشی وجود نداشته باشد تا خطر یخ زدگی برطرف شود. به همین دلیل این سیستم یکی از سیستم های محبوب در مناطق سردسیر است. هم چنین این سیستم در مقابل سیستم های جدید مانند واتر میست هم همچنان محبوب می باشد.